ვერდის 'ბედის ძალა' – 2013–14 წ. ევროპის საოპერო სცენის საუკეთესო სპექტაკლი? Verdi 'La Forza del destino' at the Munich Opera - one of the best European performance of 2014

დასავლურ საოპერო სცენებზე, როგორც ვერდის მოყვარული,  მისი ოპერების სპექტაკლებს უფრო უნდა ვეწაფებოდე ვიდრე სხვას. მაგრამ ოქროს ხანის (მე–XX საუკუნის დასაწყისიდან 70–ან წლებამდე) შემდეგ ვერდის ხმების ‘განლევამ’ ჩემი ინტერესიც შეანელა ცოცხალი შესრულებების მიმართ. ამიტომაც  ბაროკო, მოცარტის ან როსინის მუსიკის ნიმუშების თეატრალური წარმოდგენები უფრო მეტად იწვევდა  ჩემს ინტერესს.

შარშან, ბავარიის ნაციონალურ ოპერაში, ვერდის ‘ბედის ძალა /La Forza del Destino’ დაიდგა, სადაც ალვაროს პარტია იონას კაუფმანმა (Jonas Kaufmann) იმღერა. სპექტაკლი ტელევიზიით ტრანსლირდებოდა.  ჩანაწერმა  იმდენად დამაინტერესა, რომ გადავწყვიტე ცოცხლად მომესმინა ეს სპექტაკლი, რომელშიც დაკავებული იყო საოპერო სცენის ამომავალი ვარსკვლავი იონას კაუფმანი. 2014 წლის მიუნხენის ზაფხულის საოპერო ფესტივალში ამ სპექტაკლის ჩართვამ ხელი შეუწყო ჩემს სურვილს და დროულად მიღებული აკრედიტაციის შემდეგ ფესტივალის სამ სპექტაკლზე მოვიპოვე ბილეთი, მათ შორის ‘ბედის ძალაზეც’. მოულოდნელობას ადგილი არ ჰქონია და ბრწყინვალე შემადგენლობა, რომელიც ჩანაწერში ვიხილე, 25 ივლისს უცვლელად წარსდგა მსმენელის წინაშე. ლეონორას პარტიას ასრულემდა ანია ჰარტეროსი (Anja Harteros), დონ ალვაროს – უკვე ხსენებული ი.კაუფმანი, დონ კარლოსის პარტიას – ლუდოვიკ ტეზიე (Ludovic Tezier) და მამა გუარდიანოს – ვიტალი კოვალიოვი.  

ბავარიის ნაციონალურ თეატრში ყველაზე ტრადიციული პუბლიკა დადის. სმოკინგისა და საღამოებისათვის განკუთვნილი სამოსის  გარეშე იქ ძალზედ უხერხულია გამოჩენა. ეს სნობისტური პუბლიკა, შესვენებისას, თევზეულს და ხიზილალას მიირთმევს შამპანიურთან ერთად, თეატრის კიბეებზე ჩამომჯდარი, სადაც ზაფხულის ნიავი აგრილებს მსმენელებს და მზე მალავს თავის სხივებს მიუნხენის ძველთაძველ ნაგებობებში.

  სპექტაკლის სიუჟეტი აღებულია ანხელ დე საავედრას დრამიდან ‘დონ ალვარო’. ლიბრეტო ეკუთვნის ფრანჩესკო მარია პიავეს, გადაკეთდა ანტონიო გისლანცონის მიერ 1869 წელს და სწორედ ეს ვერსია შესრულდა ამ საღამოს.  არ იქნება გადაჭარბებული თუ ვიტყვით, რომ ამ ოპერაში ვერდი დიდ ადგილს უთმობს რელიგიურ თემას. ამ სევდიან დრამაში ნაჩვენებია ლეონორაში შეყვარებულ ალვაროს ბედუკუღმართობა, ალვაროსი, რომელსაც  ბედი შემთხვევით აქცევს ლეონორას მამის მკვლელად და ამის შემდეგ, ომში გადახვეწილს ახვედრებს ლეონორას ძმას – დონ კარლოსს, რომელთან დაძმობილდება, თუმცა მისი საიდუმლოს გამხელისას დუელი გარდაუვალი ხდება და ამჯერად დონ კარლოსი სულს  დალევს  მის ხელებში, რითაც საბოლოოდ იკარგება ლეონორასთან ურთიერთობის აღდგენის იმედი. გმირების ესოდენ დიდ განსაცდელს და ტვირთს მხოლოდ ეკლესია თანაუგრძნობს და ინაწილებს. სამწუხაროდ, უკვე დაგვიანებით.

ორკესტრს აშერ ფიში (Asher Fisch) ედგა სათავეში და რაოდენ განცვიფრებული დავრჩი, როდესაც ოპერის უვერტიურა, რომელიც დამოუკიდებლად მუსიკალურ შედევრს წარმოადგენს, მან უკიდურესი სიზუსტითა და დიდი მაესტროს ნაცადი ხელით შეასრულა. მისმა მანერამ  ჯუზეპე სინოპოლის შესრულება მომაგონა. დასაწყისი  დამაინტრიგებელი და გამაოგნებელიც კი აღმოჩნდა წინა საღამოს ფიასკოს შემდეგ. ამ ჯერზე ორკესტრი ისე უბადლო პროფესიონალიზმით ასრულებდა ვერდის, რომ გეგონებოდათ მხოლოდ  ვერდის მუსიკისთვის იყო შექმნილი და აწყობილი ორკესტრი.

უვერტიურის შემდეგ იწყება ლეონორას სცენა და რომანსი (Me pellegrina ed orfana), რაც გრძელდება ულამაზესი ლირიული დუეტით ალვაროსთან (Ah per sempre, o mio bell’angiol) და მთავრდება ლეონორას მამის, მარკიზ დე კალატრავას  დაღუპვის სცენით.

 მომღერლებმა თავიდანვე აჩვენეს მაღალი კლასი, არც ერთი ჩავარდნა, ზერელე ან ნახევარი ძალით ნამღერი ნოტი. პირველმა აქტმა იმდენად გამიტაცა, რომ ყურადღება არ მიმიქცევია თანამედროვე დიზაინისა და ინსცენირებისთვის. ეს იყო  ალვაროს არაბუნებრივად გრძელი თმები მოდური ვარცხნილობით, ტყავის ქურთუკებიანი მსახიობები  და ფართე კოსტიუმებში გამოწყობილი დაქირავებული მცველები რევოლვერებით ხელში. გამოგიტყდებით, ვერდის ‘ბედის ძალა’ ჩემი საყვარელი ოპერაა, საკმარისი რაოდენობით მაქვს მოსმენილი და ნანახი ჩანაწერებში (ხმოვანი და ვიდეო), ასევე სცენაზე  - ვენის სახელმწიფო საოპერო თეატრში. ამჟამინდელმა სპექტაკლმა მოლოდინს გადააჭარბა – ყველანაირი ‘გახურებისა’ და შეჩვევის გარეშე მომღერლები ასრულენდნენ მთელი ხმითა და უდიდესი ექსპრესიით. ჰარტეროსის დიდი ხმა, შეიძლება ითქვას, არა მხოლოდ ავსებდა ბავარიის ოპერის უზარმაზარ დარბაზს, არამედ დრო და დრო იგი ‘ზანზარებდა’ ხმის სიძლიერით. კაუფმანი კი ამ ფონზეც  ეფექტურად გამოჩნდა – მისი დრამატული, ჰეროიკული (ოდნავ ბარიტონული ელფერის) ხმა იდეალურად მოერგო  ალვაროს როლს. მსმენელ-მაყურებელთან ერთად სულგანაბული ვუსმენდი  ნამდვილ  ვერდის ხმებს და დრამის შემდგომი განვითარების მოლოდინში ვიყავი  – წინ ხომ ალვაროსა და დონ კარლოსის სამი უბრწყინვალესი და რთული დუეტი გველოდა, ვშიშობდი  შემსრულებლები ხომ არ დაიცლებოდნენ მანამდე?  

 

დონ ალვარო და ლეონორა

მეორე აქტის სცენებში გამოჩნდება დონ კარლოსიც – ლ.ტეზიე, იგი საუკეთესო ფორმაში იყო. სცენები პრეციოზილასთან და სხვა მცირე პერსონაჟებთან, ისევე როგორც მამა მელიტონესა და გუარდიანოსთან, იძლევა ბრწინვალე საშუალებას ერთი მხრივ დაასვენო ძირითადი პერსონაჟები, მეორე მხრივ -  გაშალო სიუჟეტური ხაზები და სხვა თემები შემოიტანო და მართლაც, ასეთი სიუჟეტური ხაზები ოპერაში უხვადაა. მაყურებლის წინაშე მაესტროს დიდი ტალანტიც კარგად წარმოჩინდა არა მხოლოდ უკვდავი მუსიკალური ტილოს შექმნაში, არამედ დრამატურგიულად ღრმა ფილოსოფიური საკითხების დასმაში და დისკუსიაში. ინსცენირების ხელმძღვანელმა – მარტინ კუსეიმ თავისებურად გადაწყვიტა ეს ამოცანა – თანამედროვე ეპოქაში გადაიტანა მოქმედება. ომის სცენებმა, რომელიც  ნაჩვენები იყო დაბომბვის შედეგად სახურავმოცლილ სახლში, სადაც გმირები ზემოდან ჩანან (სინამდვილეში კი უხერხულად, ჰიროზინტალურად იმყოფებოდნენ სცენის მიმართ) თავისებური, თუმცა არაშთამბეჭდავი, ნალექი დატოვა. პრეციოზილას – გამომწვევ თანამედროვე თავისუფალ ქალს – ასეთ ჭრილში, დიდი ვოკალიზმი არ სჭირდებოდა და ბულგარელი ნადია კრასტევა ბუნებრივად ასახიერებდა ამ როლს. მამა მელიტონე (რენატო ჯიროლამი)  მაქსიმალურად დააპირისპირეს მასას, რითაც ხაზი გაესვა ამჟამინდელი ქრისტიანული მორალის გაფერმკრთალებას მასებში. დიდი და ერთადერთი შესვენების შემდეგ მესამე და მეოთხე აქტები შესრულდა. არიაში (La vita e inferno) კაუფმანმა ბოლო ნოტი პიანოზე აიღო და ეფექტურად გადააბა ფორტისიმოზე. ტეზიე და კაუფმანი, ორივენი, დუეტებში  დამაჯერებლები იყვნენ. დაეჭვებული დონ კარლოსის არია (Urna fatale del mio destino) შთამბეჭდავი ექსპრესიით შესრულდა – ტეზიეს მაღლები იყო უბადლო და წკრიალა, რასაც აპლოდისმენტები მოჰყვა, მომღერალი დაიცალა და შემდგომი კაბალეტა (Egli e salvo! oh gioia…) ჩავარდა, თანაც შემოკლებული ვარიანტით შესრულდა. ამ მომენტის გარდა ტეზიეს და სხვა ძირითადი პერსონაჟის მხრიდან არანაირი ხარვეზი არ შეიმჩნეოდა. 

 

დონ ალვარო და დონ კარლოსი

აღსანიშნავია, რომ იმ საღამოს სპექტაკლი იწერებოდა რვა HD (მაღალი ხარისხის) კამერით – ოთხი მათგანი პირდაპირ ჩემი რიგის (მეთექვსმეტე) უკან იყო განთავსებული, ამ რიგის ზუსტად შუა ადგილი აკუსტიკურად იდეალური აღმოჩნდა (წინა საღამოს მოცარტის ოპერას აკუსტიკურად უფრო ხარვეზიან მეთოთხმეტე რიგის მარჯვენა მხრიდან ვუსმენდი). შესაძლოა მომღერლებისა და ორკესტრის ასეთი თავგადადებულობა იმითაც აიხსნებოდა, რომ ეს კონკრეტული სპექტაკლი იწერებოდა, სავარაუდოდ შემდგომი დვდ/ბლურეი–ზე რეალიზაციის მიზნით.   

ძირითად, სამეულს კარგად აუბეს მხარი ბანებმა – მამაო გუარდიანო და ძმა მელიტონე თავისი მყარი ხმებით კარგად ისმოდა დარბაზში. ვიტალი კოვალიოვი, ჟღერადი და ლამაზი ხმის პატრონი, რომელიც ასევე მარკიზ დე კალატრავას როლს ასრულებდა – ამ პარტიაში ნამდვილად მოგეწონებოდათ. საერთოდ, ამ მომღერლის გამოსვლები არასოდეს არ იყო შეუმჩნეველი და უხასიათო. ზოგადად მელიტონეს ინტერპრეტაცია არ მოიცავდა ტრადიციულ იუმორსა და სირბილეს – სავარაუდოდ რეჟისორული თვალთახედვით არც ერთი პერსონაჟი არ იყო ზედმეტად მგრძნობიარე და მელანქოლური. მკვეთრი, მეტყველი სახეები და განსხვავებული ხასიათებისა და ბედისწერის შეჯახება – ეს მკაფიოდ და პირდაპირ ჩანდა, თუნდაც ხმების გარკვეული სიხისტისა და სიმძლავრის მეშვეობით. სცენებში, რომელიც ეკლესიაში ვითარდება, ვერდიმ გამოიყენა ორღანი და მუსიკას მესის ელფერი მისცა. ბავარიის ოპერის ორკესტრი და გუნდი შთამბეჭდავი იყო, მაგრამ ესეც საერთო რეჟისორულ ჭრილში, რასაც მგრძნობიარე, სუფთა და ზანზარა ჰარტეროსის ხმა ემატებოდა (Madre pietosa vergine... Il santo nome di Dio / ფინალური Pace, pace mio Dio).

შესრულება ძალიან მომეწონა – მეტიც, ჩემი შეფასებით ვიტყოდი, რომ აი, როგორ უნდა იმღერო ვერდი!  მიმაჩნია, რომ ვერდის მოყვარულთათვის ეს აუცილებლად სანახავი ‘must’ სპექტაკლია და ვფიქრობ, რომ ეს სპექტაკლი, 2013–2014 წლის სეზონის ევროპის საოპერო სცენებზე ერთ–ერთი საუკეთესო სპექტაკლია. შესაბამისად ეგზალტირებული მაყურებელი მადლიერი იყო მომღერლებისა და დირიჟორისადმი, რომელთაც ოცი წუთის მანძილზე მხურვალე ოვაციებით არ უშვებდა სცენიდან.

დავით გიგინეიშვილი

გამოქვეყნებულია გაზეთში 'ლიტერატურული საქართველო' 2014; 33(3719):13.

შეფასება: ვოკალი–5.0, არტისტიზმი–4.0, ორკესტრი–4.2, დადგმა–3.5

 Giuseppe Verdi
LA FORZA DEL DESTINO

25 July 2014 - Nationaltheater (Bavarian State Opera), Munich

Casts
Il Marchese di Calatrava / Padre Guardiano: Vitalij Kowaljow
Donna Leonora: Anja Harteros
Don Carlo di Vargas: Ludovic Tézier
Don Alvaro: Jonas Kaufmann
Preziosilla: Nadia Krasteva
Fra Melitone: Renato Girolami
Curra: Heike Grötzinger
Un alcade: Christian Rieger
Mastro Trabuco: Francesco Petrozzi



Bayerisches Staatsorchester
The Chorus of Bayerische Staatsoper
Conductor Asher Fisch
Stage Director Martin Kušej
Costumes Heidi Hackl 

მოცარტის 'ფიგაროს ქორწინება' 2014 წლის მიუნხენის ფესტივალზე / Mozart 'Le Nozze di Figaro' at the 2014 Munich Opera Festival

1786 წელია,  მოცარტი წერს ოპერას - ‘ფიგაროს ქორწინება/Le Nozze di Figaro’, რომელიც ისტორიულ ჭრილში მნიშვნელოვან მომენტებს აირეკლავს.

მაგრამ, უკვე ათწლეულია, რაც პარიზის სცენაზე გლუკი მოღვაწეობს და მან ამ ხნის განმავლობაში წარუდგინა მსმენელს საუკეთესო რეფორმატორული ოპერები ‘იფიგენია ავლიდში (1774)’, ‘არმიდა (1777)’ და ‘იფიგენია ტავრიდში (1779)’. პარიზის თეატრალურ სცენაზე კი 1784 წლის აპრილს ტრიუმფალურად იდგმება აქამდე მხოლოდ არისტოკრატიულ სალონში შესრულებული ბომარშეს ‘შეშლილი დღე ანუ ფიგაროს ქორწინება’, რომელიც მისი აქამდე ცნობილ პიესა ‘ სევილიელ დალაქთან’ ერთად ტრილოგიის ნაწილს წარმოადგენს.  მოცარტი, რომელიც ამ დროისათვის თავის შემოქმედებით ზენიტში იყო, 14 ოპერის ავტორია, თუმცა მაშინდელი ტრადიციების მიხედვით, ეს ოპერები სიუჟეტურად მითოლოგიურ ქარგაზე იყო დაწერილი (თუ არ ჩავთვლით ‘მოტაცებას სერალიდან’). მოცარტის გენიალობას  გვერდი არ აუვლია ისტორიული ცვლილებებისადმი და მისმა ნიჭმა უმალვე უპასუხა საზოგადოებაში უკვე ალმოდებულ რევოლუციურ განწყობებს. ბომარშეს პიესის საფუძველზე იგი წერს ოპერას ‘მოცარტის ქორწინება’ (ლიბრეტისტი ლორენცო და პონტე), რომელიც, საშინელი ცენზორული წინააღმდეგობის მიუხედავად, ჯერ იდგმება ვენის სამეფო თეატრში და მერე პრაღაში. ამას მოჰყვა უდიდესი ტრიუმფი, რომელმაც გაღატაკებულ და ვალებში მყოფ მოცარტს ოდნავ ამოსუნთქვის საშუალება მისცა.

ისტორიასთან ეს პარალელები გამიჩნდა მე ამ ოპერის ევროპის საოპერო სცენაზე მეორედ ნახვისას. არც არის გასაკვირი – ვოკალურმა ტკბობამ, ორკესტრისა და საოპერო ‘ვარსკვლავების’ შეფასებამ და ამჟამად, უკვე საკმაოდ მოშინაურებულს ბავარიის ნაციონალურ ოპერაში, თავად ოპერის „ანატომიის“ (ასე რომ ვთქვათ!)  ცოდნამ მე მეტი სიღრმეები დამანახა. ამას ხელი შეუწყო იმ ფაქტმა, რომ ორივე სპექტაკლი ამავე სცენიდან მოვისმინე და ორივეჯერ სპექტაკლი იყო დადგმული  ერთიდაიგივე   რეჟისორის მიერ იდენტური დეკორაციებით (დიტერ დიორნის რეჟისურა და იურგენ როზის კოსტიუმები). განსხვავება იყო დრო - შვიდი წელი, ის შუალედი, რომელიც ამ თეატრში ჩემს უკანასკნელ ვიზიტებს აშორებდა. 

სპექტაკლი მინიმალური ტექნიკური საშუალებებით და ასკეტური დიზაინით გამოირჩეოდა. ყველაფერი ერთ სივრცეში ვითარდება – ერთი შეჭრილი რომბისებრი ოთახი და რამოდენიმე კარები, რაც რეჟისორს მოძრაობისა და გმირების გამოჩენის საშუალებას აძლევდა. დადგმა ტრადიციული, ეპოქის შესატყვისი იყო, დეკორაციები ძუნწი – ამით მსმენელი სრულ ფოკუსირებას ახდენდა პერსონაჟების ქმედებებზე და ჟესტებზე. დადგმას იუმორი არ აკლდა, რაც პირველ რიგში, არა მხოლოდ რეჟისორული გადაწყვეტის, არამედ შემსრულებელთა მსახიობური ნიჭის შედეგი იყო.

ამგვარი აქცენტების ფონზე უფრო რელიეფური გახდა ის მუსიკალური გადატრიალება, რაც მოცარტმა დიდ ფრანგულ რევოლუციას წინ წარუმძღვარა. აბსოლუტურად უდავოა მუსიკის გენიალობა და პიონერულობა – რა ანსამბლები, როგორი ინსტრუმენტალობა! რასაც  შედეგად  მორალისტური მუსიკალური კომედია მოჰყვა! მაგრამ ასევე ხაზგასასმელია მოცარტის თეატრალური ნიჭი და მოქალაქეობრივი პოზიცია. იმ დროისათვის, როდესაც სრულიად დამოკიდებული არისტოკრატიული საზოგადოების ნება–განწყობაზე, ის მკაცრად შებოჭილი იყო თავისი საშუალო სოციალური ფენის ფარგლებში, შემოქმედისაგან ამხელა თავისუფლება დიდ გამბედაობას ნიშნავდა, რადგან მუსიკის მიღმა, მან ბომარშესთან ერთად, იმ დროინდელი მმართველი არისტოკრატია გამოწვევის წინაშე დააყენა.

ამ საღამოს, 2014 წლის ივლისის მიწურულს, სპექტაკლში საუკეთესო ვოკალური ძალები გამოიყენეს: ფიგარო – ერვინ შროტი (Erwin Schrott), სიუზანა – ჰანა–ელიზაბეთ მიულერი (Hanna-Elisabeth Müller), გრაფი – ჯერალდ ფინლი (Gerald Finley), გრაფის მეუღლე – ვერონიკა ჟანი (Veronique Gens) და ქერუბინო – ქეით ლინდსი (Kate Lindsey), სადირიჟორო პულტთან იყო დან ეტინგერი (Dan Ettinger).

ვოკალური შემადგენლობით მოხიბლული დავრჩი: შროტისა და ფინლის დუეტი იყო იდეალურად დაბალანსებული (ტემბრალურად და ხმის სიძლიერით) და სწორად შერჩეული (ვიზუალური ნიშნებით და არტისტიზმით). იმიტომაც არ გამიკვირდა, თუ რატომ  მოუტანა ამ დუეტმა ამავე ოპერაში ასეთი დიდი წარმატება სპექტაკლს ლონდონის სამეფო თეატრში 2006 წელს ანტონიო პაპანოს დირიჟორობით. ჩემთვის უცნობი იყო სიუზანას და ქერუბინოს შემსრულებლები – ამ ახალგაზრდა და ვიზუალურად მათი როლების სრულიად შესატყვისმა მომღერლებმა თავი კარგად გაართვეს ვოკალურ სირთულეებს. კერძოდ, სიუზანა და ფიგარო იმდენად ბუნებრივად შევიდნენ როლში, რომ მაყურებელი ვერც შეიტანდა რაიმე ეჭვს, თუ მის წინაშე ნამდვილად გრაფის მსახური ახალგაზრდა წყვილი არ იდგა, რომელიც ოჯახის შექმნაზე ფიქრობს და იღვწის მთელი სპექტაკლის განმავლობაში.  

ფიგარო და სიუზანა

დიდი ინტერესით ველოდი სახელგანთქმულ ვერონიკა ჟენსის გამოჩენას (აქამდე ის სცენაზე ერთხელ მომისმენია და უფრო მრავალრიცხოვანი ჩანაწერებიდან ვიცნობდი), მაგრამ მომღერალმა თავისი პირველი არია ‘Porgi, Amor’ მეტად უფერულად შეასრულა და შესაბამისად მცირე აპლოდისმენტები დაიმსახურა. მომდევნო სცენებში მომღერალი უკვე კარგ ფორმაში მოგვევლინა და მეორე არია ‘Dove sono’ სრული ვოკალური ბრწყინვალებით შეასრულა. ზოგადად თავისი ფიზიკური ნიშნებით: თხელი, მაღალი, არისტოკრატიული ჟანი იდეალურად შეესატყვისებოდა გრაფის მეუღლის როლს, მაგრამ მოცარტისეულმა სევდიანობამ თუ სიუჟეტურმა შებოჭილობამ იგი უფრო ‘სტატისტად’ აქცია ცოცხალი, ახალგაზრდა და უკომპლექსო სიუზანასა და ქერუბინოს ხელში. ეს ნიუანსი უფრო გამოიკვეთა ჟანის ვოკალური ’სიცივით’. დანარჩენი მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებლებში  მომეწონა: ბარტოლო – უმბერტო ქიუმო, ბაზილიო – ულრიხ რესი, დონ კურციო – კევინ კონერსი და მებაღე ანტონიო – პეტერ ლობერტი, ისინი თავისი პარტიების  სრულიად შესაფერისი იყვნენ. რაც ეხება მარცელინას (ჰეიკე გროტცინგერი), უცნაურ გმირს, რომელიც ჯერ ლამობს გახდეს  ფიგაროს მეუღლე  და მერე გაირკვევა, რომ მისი ნამდვილი დედა ყოფილა – ვოკალურად თავისი უსიმპათიო და ტონის მეოთხედზე დაბლა დაყენებული ხმის გამო  დანარჩენი მომღერლების თანაბრად ვერ ჩავთვალე, მაგრამ,  ჩემი მხრივ, ყველაზე დიდი კრიტიკა დირიჟორმა დაიმსახურა. უვერტიურის პირველი 20 ტაქტიც კი არ იყო შესრულებული, რომ ორკესტრის ცალკეული წევრები ასინქრონიზმში გადავარდნენ და ამგვარი ხარვეზები შემდგომშიც გამოვლინდა ვოკალურ ნომრებში. თუმცა ეს არ იყო უჩვეულო – ბერლინის ოპერაში 2010 წლის ოქტომბეში მოსმენილი ‘დონ ჯოვანის’ შემდეგ დიდად არაფერი გამაკვირვებდა (იხილე ჟურნალი ‘მუსიკა’ 2010; №3: 56–60), მაგრამ ბავარიის საოპერო სცენაზე  რეკორდული რაოდენობის სპექტაკლები მაქვს მოსმენილი და ეს კოლექტივი ამ ხარვეზით  არასოდეს შემიმჩნევია, რამაც ძალზედ დამწყვიტა გული. ასევე დამწყვიტა გული იმ ტრადიციულმა შემოკლებამ, რომელიც განხორციელდა შესრულებისას: მეოთხე აქტში მარცელინასი და ბაზილიოს არიების ხარჯზე.

ჯ.ფინლი, ჰ–ე.მიულერი, ე.შროტი, კ.ლინდსი, უ.ჩიუმო, გროტცინგერი 

თუმცა, მოცარტის მუსიკალურმა და თეატრალურმა გენიამ სრულიად გამიტაცა და ეს წვრილმანები გადამავიწყა, რადგან ჩემი ფიქრები დაბალანსებული ვოკალური შესრულებიდან ასოციაციურად გადავიდა თეატრალურ და სოციალურ აქცენტებზე, რითაც,  საბედნიეროდ, მოცარტის ოპერა ‘ფიგაროს ქორწინება’ უხვად არის გაჯერებული. ამიტომაც საღამომ დიდი და ღრმა შთაბეჭდილება დატოვა და დამტვირთა ბევრი ახალი და მოულოდნელი ფიქრებითა და განცდებით. 

შეფასება: ვოკალი–4.0, არტისტიზმი–4.0, ორკესტრი–3.2, დადგმა–4.0

დავით გიგინეიშვილი

გამოქვეყნებულია გაზეთში 'ლიტერატურული საქართველო' 2014 N30 (3716):7.

Munich Opera Festival 2014

Mozart - Le nozze di Figaro 

24 July 2014 - Nationaltheater (Bavarian State Opera), Munich

Count Almaviva – Gerald Finley

The Countess – Véronique Gens

Cherubino – Kate Lindsey

Figaro – Erwin Schrott

Susanna – Hanna-Elisabeth Müller

Bartolo – Umberto Chiummo

Marcellina – Heike Grötzinger

Basilio – Ulrich Reß

Don Curzio – Kevin Conners

Antonio – Peter Lobert

Barbarina – Elsa Benoit

Two Girls – Josephine Renelt, Rachael Wilson

Stage director: Dieter Dorn

Set and Costumes Jürgen Rose

Chorus of the Bavarian State Opera

Chorus master: Stellario Fagone

Bavarian State Orchestra

Conductor: Dan Ettinger